Uczone empatii od najmłodszych lat mogą je przeżyć ze swoimi rówieśnikami beztrosko. Grażyna Manista-Zielińska, psychiatra dziecięcy i geriatryczny z centrum medycznego Medic Park opowiada jak zapobiegać hejtowi oraz rozmawiać z dzieckiem, aby takie sytuacje nie miały miejsca.
Kluczowym zadaniem rodziców jest kształtowanie postaw empatycznych wśród swoich dzieci. Rozmowa z dzieckiem o nienawiści względem drugiego człowieka powinna odbywać się już od najmłodszych lat. Często uczymy dzieci szacunku do starszych, a zapominamy, iż ich rówieśnicy także na niego zasługują. Fundamentem jest budowanie w dziecku poczucia empatii względem drugiego człowieka oraz swego rodzaju wrażliwości na przemoc. Taka rozmowa powinna zostać przeprowadzona nie tylko regularnie w szkole, ale także w domu. Przecież to rodzic jest we wczesnym stadium życia autorytetem dla dziecka, zatem nasz przykład i zachowania będą rzutować na jego postrzeganie tych spraw.
– Dyskusja na temat szacunku powinna być dosadna i autentyczna. Dziecko musi zdawać sobie sprawę, iż jego słowa mają niesamowitą moc, a jeden przykry komentarz może zostać z drugą osobą już na zawsze. Warto zwrócić uwagę na podkreślenie tego, że każda jednostka ma prawo do swojej indywidualności i różnorodności. Różnice między ludźmi wcale nas nie poróżniają, a jedynie są wyrazem niepowtarzalności każdego z nas. Jeden żart dla drugiej osoby często może mieć długofalowe skutki, które wpłyną na stan emocjonalny dziecka – mówi Grażyna Manista-Zielińska, psychiatra dziecięcy i geriatryczny z centrum medycznego Medic Park.
Jak korzystanie z internetu i mediów społecznościowych wpływa na młodzież
W dzisiejszym świecie młodzież spędza coraz więcej czasu w internecie, zwłaszcza na mediach społecznościowych. Chociaż technologia daje wiele możliwości, stwarza także zagrożenia dla zdrowia psychicznego. Często wydaje nam się, że jesteśmy anonimowi w internecie, zatem napisane tam słowa „magicznie” nie mają mocy sprawczej. A tak nie jest. W dobie cyfryzacji pojawia się coraz więcej przypadków internetowego hejtu, który doprowadza do tragicznych zdarzeń. Nagle anonimowość dziecka okazuje się mieć realny wpływ na życie drugiej osoby. Ważna jest zatem nauka, że nasze słowa zawsze skierowane są do człowieka, nawet w internecie. Za komputerem kryje się przecież osoba z uczuciami.
– Przeglądajmy z dzieckiem profile w mediach społecznościowych i dyskutujmy, które zachowania są w porządku, a które są naganne i niedopuszczalne. Wprowadzenie zasad korzystania z sieci może również okazać się pomocne, tak samo jak nauka świadomości z konsekwencji swoich działań. Dodatkowo pamiętajmy, że młodzi ludzie często porównują swoje życie do idealizowanych obrazów w mediach społecznościowych, co może prowadzić do obniżonego poczucia własnej wartości – dodaje psychiatra.
Hejt w szkole – narastający problem
Z początkiem roku szkolnego wielu uczniów znowu stanęło przed problemem hejtu – zarówno w szkole, jak i online. Hejt to nie tylko złośliwe komentarze, ale często także wykluczanie, nękanie, a nawet przemoc psychiczna. Może on powodować długotrwałe problemy zdrowotne i psychiczne, takie jak lęki, depresja czy spadek samooceny.
– Warto zaangażować uczniów w interesująco prowadzone warsztaty, które nie tylko ich zaciekawią, ale przede wszystkim pokażą skalę problemu i nauczą odpowiedniego zachowania. Dbanie o atmosferę w klasie jest również kluczowe. To wśród tych osób dzieci spędzają kilka lat swojego życia. Niewłaściwie naprowadzone oraz posiadające ciche przyzwolenie na takie działania, które objawia się brakiem egzekwowania zachowań może sprawić, że szkoła z przyjaznego i bezpiecznego miejsca do nauki zamieni się dla innych w piekło. Istotne jest reagowanie na wszystkie formy szkalowania oraz zapobiegania im już nawet od niestosownych żartów, od których w większości przypadków zaczyna się eskalujący hejt – mówi Grażyna Manista-Zielińska z Medic Park.
Jakie są pierwsze objawy depresji wśród młodzieży?
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest dziś szczególnie zagrożone. Rodzice, nauczyciele i opiekunowie powinni zwracać uwagę na pierwsze sygnały, które mogą świadczyć o problemach ze zdrowiem psychicznym, w tym depresji:
- Zmiany w zachowaniu – Utrata zainteresowania dotychczasowymi hobby, wycofanie się z kontaktów społecznych, drażliwość
- Problemy z koncentracją i nauką – Pogorszenie wyników w szkole, trudności z koncentracją i pamięcią
- Objawy somatyczne – Bóle głowy, brzucha, problemy ze snem, brak energii
- Wzrost lęku i poczucia beznadziei – Dziecko może odczuwać silne lęki, pesymizm, a także miewać myśli samobójcze.
Dużo mówimy o zdrowiu fizycznym, ale zapominamy dbać o zdrowie psychiczne dzieci, które wpływa już od najmłodszych lat na całe ich życie oraz na to w jaki sposób się potoczy. Prześladowane dzieci izolują się od społeczeństwa, tracą kochane wcześniej przez nich pasje, stają się apatyczne i pogrążone w smutku. To przerażająca wizja, której nikt nie chciałby doświadczyć, zatem dlaczego tak wielu z nas bagatelizuje zachowania własnych dzieci.
Kultura i szacunek do drugiego człowieka to cechy, które wynosimy z własnego domu. Warto rozmawiać z dzieckiem i przypominać mu, jak istotne jest nasze zachowanie względem drugiego człowieka w szczególności rówieśników. Uświadomienie sobie tego, jak ważne jest zdrowie psychiczne może uratować niejedno życie oraz zwiększyć naszą czujność na zdrowie drugiego człowieka.
