Fontanny od wieków są ważnym elementem architektury miejskiej, pełniąc zarówno funkcje praktyczne, jak i dekoracyjne. Ich historia sięga czasów starożytnych. Powstawały już w Mezopotamii około 3 tysiąclecia p.n.e. Następnie pojawiły się starożytnej Grecji i Rzymie, gdzie przede wszystkim stanowiły źródła wody pitnej. Stawiano je w centralnych punktach miast, co podkreślało ich społeczne znaczenie.
Od źródła wody pitnej do miejskiej dekoracji – historia fontann
W średniowieczu fontanny straciły swoje znaczenie użytkowe. Można było spotkać je wyłącznie w architekturze pałacowej i kościelnej, a ich funkcje dekoracyjne stopniowo przeważały nad praktycznymi. W tamtych czasach symbolizowały raj i czystość. W klasztorach służyły do obmywania w obrzędach religijnych.
W czasie renesansu fontanny ponownie zaczęły pojawiać się w centralnych częściach miast. Projekty renesansowych fontann wzorowano na antycznych opisach, co zaowocowało powstaniem obiektów o niezwykle bogatych formach. Przykładem jest kultowa Fontanna di Trevi w Rzymie, która do dziś przyciąga tłumy turystów, czy też Fontanna Neptuna – ważny punkt na mapie gdańskiego Starego Miasta. Głównym elementem renesansowych fontann były rzeźby, a woda służyła wyłącznie do dekoracji.
W XIX wieku fontanny miejskie ponownie zyskały na znaczeniu jako źródła wody pitnej. Spowodowane było to rewolucją przemysłową i szybkim rozwojem miast. W XX wieku zaczęły przybierać coraz bardziej artystyczne formy, stając się nie tylko miejscami użytecznymi, ale także dziełami sztuki nowoczesnej.
Dziś fontanny to często połączenie tradycyjnej formy z nowoczesnymi technologiami. Wiele z nich jest interaktywnych, co przyciąga mieszkańców i turystów. Coraz częściej projekty fontann uwzględniają kwestię zrównoważonego rozwoju – wykorzystują energię słoneczną czy zamknięty obieg wody, jak w przypadku modernizowanej fontanny „Chłopiec pod wierzbą” w Poznaniu – mówi Przemysław Majewski z Tormel, zajmującej się konserwacją fontanny.
Polska inwestuje w renowację fontann
Choć fontanny nie stanowią już źródeł wody pitnej, nadal pełnią istotną rolę w przestrzeni miejskiej. Są nie tylko elementem dekoracyjnym, ale także pomagają w kształtowaniu mikroklimatu, schładzając powietrze i nawilżając je. Co więcej, często stanowią ciekawe atrakcje turystyczne oraz miejsca spotkań, wokół których kwitnie życie kulturalne i społeczne.
W ostatnich latach wiele miast inwestuje w renowację oraz przebudowę fontann. Celem jest przede wszystkim przewrócenie dawnej świetności, a także dostosowanie ich do nowoczesnych standardów. Renowacje fontann często wiążą się z rewitalizacją okolicy. Tak było w Poznaniu.
Renowacja fontanny „Chłopiec pod wierzbą”
Jeden z najbardziej charakterystycznych elementów poznańskiej przestrzeni miejskiej, który zyskał sympatię mieszkańców i stał się ważnym punktem na mapie miasta – zlokalizowana na skwerze przy Rynku Wildeckim fontanna „Chłopiec pod wierzbą” nie tylko zachwyca swoją formą, ale również nawiązuje do długiej tradycji sztuki miejskiej. Fontanna w ostatnim czasie przeszła renowację, za którą odpowiedzialna była firma Tormel, specjalizująca się w budowie infrastruktury tramwajowej i drogowej. Projekt obejmował instalację nowoczesnego systemu obiegu zamkniętego wody, który pozwoli zaoszczędzić wodę i umożliwi bardziej ekologiczne funkcjonowanie fontanny.
Modernizacja fontanny „Chłopiec pod wierzbą” to część większej strategii rewitalizacji przestrzeni miejskiej – wyjaśnia Przemysław Majewski z firmy Tormel. – Podpisaliśmy umowę na realizację przebudowy bardzo ważnej pod wieloma względami części Poznania – ulic Wierzbięcice i 28 czerwca 1956r., zlokalizowanych na poznańskiej Wildzie. Fragment trasy zyskał zielone torowisko. Powstały także separatory chroniące torowisko przed uszkodzeniami przez pojazdy.
Fontanny od zawsze pełniły ważną rolę w tkance miejskiej, ewoluując od prostych źródeł wody pitnej po dekoracyjne dzieła sztuki. Inicjatywy takie jak modernizacja fontanny „Chłopiec pod wierzbą” w Poznaniu to przykład jak przywrócić dawną świetność takim obiektom, jednocześnie dostosowując je do współczesnych wymogów technologicznych i ekologicznych.
