Niekontrolowany wzrost indywidualnego ruchu samochodowego jest problemem większości dużych miast na całym świecie. Coraz więcej mieszkańców większych miast zauważa przeciążenie ruchem infrastruktury drogowej. Rozwiązaniem jest wprowadzenie zrównoważonych sposobów poruszania się i wykorzystanie zalet przewozów taksówkami w celu zapewnienia ich komplementarności względem całego transportu publicznego. Eksperci szacują, że odpłatne usługi taksówkarskie świadczy obecnie ok. 65 tysięcy kierowców, a wartość rynku sięga nawet 7 mld zł i ciągle rośnie.
W kierunku zrównoważonego transportu
Polski rynek przewozów taksówkarskich rozwija się niezwykle dynamicznie i stanowi ważne uzupełnienie zrównoważonego transportu publicznego. Powodów jest co najmniej kilka.
– W porównaniu z ruchem aut prywatnych, wykorzystanie taksówek zmniejsza negatywne zjawisko ruchu generowanego w poszukiwaniu wolnych miejsc parkingowych, który dotyka przede wszystkim mieszkańców dużych miast. Zmniejsza także emisyjność szkodliwych substancji, ponieważ w przewozach taxi coraz częściej wykorzystuje się samochody hybrydowe i elektryczne – zauważa Łukasz Witkowski, Co-founder Natviol, aplikacji rozliczeniowej dla kierowców i kurierów.
Taksówki jako uzupełnienie transportu publicznego
Od 2012 do 2022 r. średnia liczba aut w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w całej Unii Europejskiej zwiększyła się o 14,3% (z 490 do 560 pojazdów) *. Oznacza to nie tylko wzmożony ruch na drogach i blokowanie ruchu zwłaszcza w centrach większych miast, ale także deficyt miejsc do legalnego parkowania. Stąd postulat Komisji Europejskiej, w którym proponuje się większą integrację przewozów taxi z transportem publicznym i mobilnością aktywną – pieszą i rowerową. Chodzi tutaj przede wszystkim o zwiększanie dostępności przewozów taksówkarskich jako dowóz i odwóz do przystanków autobusowych, tramwajowych, bądź stacji kolejowych lub metra.
Jak podkreśla Łukasz Witkowski z Natviol, lepsze wykorzystanie potencjału taksówek możliwe jest poprzez wdrażanie nowoczesnych narzędzi cyfrowych umożliwiających m.in. inteligentne układanie tras przejazdu i optymalizację czasu oczekiwania na przejazd. Takie rozwiązania nie tylko umożliwiają natychmiastowe łączenie kierowców i potencjalnych klientów, ale także ograniczenie liczby tzw. „pustych przebiegów”.
W jakim kierunku zmierzamy?
Sektor przewozów taksówkarskich zamawianych za pośrednictwem aplikacji mobilnych stanowi obecnie większość rynku taksówkarskiego. Obecnie roczna wartość tego rynku szacowana jest na ok. 6,5-7 mld zł, co oznacza wpływy do budżetu państwa z tytułu opłat i podatków na poziomie ok. 350-400 mln zł. Niestety, od kilku lat przewozy aplikacyjne są nadmiernie regulowane przez coraz to nowe przepisy prawne wchodzące w życie. W maju 2023 r. znowelizowano prawo o ruchu drogowym, wprowadzając wymogi w zakresie weryfikacji dokumentów dotyczących kierowców i pojazdów, a od połowy 2024 roku nałożono na kierowców aplikacyjnych obowiązek posiadania polskiego prawa jazdy.
– Pojawienie się na polskim rynku kierowców aplikacyjnych nie tylko zwiększyło wartość całego rynku przewozów, ale przede wszystkim zagospodarowało dotychczas nieobsługiwany popyt, zgłaszany przez mniej zamożnych konsumentów, w szczególności młodzież – zauważa ekspert z Natviol. – Spowodowało to zarówno spadek cen przejazdów, jak i wzrost ich dostępności. Niestety, obecnie obserwujemy nie tylko zahamowanie rozwoju całej branży, ale ryzyko powiększania się tzw. „szarej strefy”, a z nią zagrożeń nie tylko dla polskiej gospodarki, ale i każdego klienta indywidualnie.
Szacuje się, że nowe przepisy ograniczyły liczbę dostępnych kierowców o 10-30%, co znacznie wydłużyło czas oczekiwania na przejazd i spowodowało wzrost cen nawet o 40-60%. Tymczasem, zdaniem ekspertów, odroczenie obowiązku posiadania polskiego prawa jazdy przez kierowców aplikacyjnych z zagranicy, pozwoliłoby na przygotowanie bardziej kompleksowego i systemowego rozwiązania, które zapewniłoby płynny rozwój całej branży. Odsunięcie w czasie wspomnianych zmian pozwoliłoby także dokonać pełnej oceny, czy nowe regulacje są wystarczające w zakresie zapewnienia oczekiwanego bezpieczeństwa w przewozach taksówkarskich.
Eksperci rekomendują stworzenie platformy wymiany informacji i współpracy w zakresie regulacji dotyczących weryfikacji kierowców aplikacyjnych, która byłaby wsparciem w procesie konsultowania i przygotowywania zmian w prawie, tak by były one oparte na konkretnych danych i dopasowane do specyfiki danego rynku. Nadmierne i nieuzasadnione faktycznymi potrzebami regulacje prawne są niezwykle szkodliwe dla gospodarki. Przede wszystkim hamują innowacje, zniechęcając do inwestowania firm w nowe technologie i odstraszając potencjalnych inwestorów z zagranicy.
*Raport Zespołu Doradców Gospodarczych TOR „Mobilność miejska a zmiany w Prawie o ruchu drogowym” z 18. kwietnia 2024 r. Wszystkie dane finansowe i statystyczne pochodzą z raportu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR z 18.04.2024 r. – „Mobilność miejska a zmiany w Prawie o ruchu drogowym”
