Czy zdarza się, że Twoje dziecko zdaje się ignorować to, co do niego mówisz? Może wygląda, jakby Cię słuchało, ale nie reaguje i nie pamięta Twoich słów? Kiedy je pytasz, czy słyszy, odpowiada twierdząco, lecz nie rozumie poleceń i nie potrafi ich powtórzyć? Zamiast uważać, że dziecko jest złośliwe czy leniwe, zastanów się, czy nie ma problemów z przetwarzaniem słuchowym.
Termin „zaburzenia przetwarzania słuchowego” pojawił się w Polsce niedawno. Wielu rodziców i nauczycieli jeszcze nie zna jego objawów, przez co dzieci z trudnościami w odbiorze dźwięków bywają niesłusznie oceniane jako mniej zdolne. Słyszenie polega na pracy ucha, natomiast słuchanie zależy od przetwarzania informacji przez mózg.
Zaburzenie przetwarzania słuchowego
Dzieci z tym zaburzeniem mają trudności z wyższymi funkcjami słuchowymi. Ich mózg nie potrafi prawidłowo rozpoznawać i interpretować dźwięków, mimo że ucho działa poprawnie. Dlatego ważne jest najpierw wykluczenie wad słuchu podczas diagnozy.
Objawy
Dzieci z tym zaburzeniem mają trudności z koncentracją na dźwiękach i rozumieniem mowy, szczególnie w hałaśliwym otoczeniu. Mogą mieć problemy z nauką języka, identyfikacją źródła dźwięku, zrozumieniem dłuższych poleceń oraz z prozodią mowy.
Inne sygnały
- Problemy językowe:
- Opóźniona mowa
- Trudności w lokalizacji dźwięków
- Problemy ze zrozumieniem złożonych poleceń
- Zaburzenia prozodii mowy
- Trudności w percepcji słuchowej:
- Wysoka wrażliwość na dźwięki
- Problemy z pamięcią słuchową
- Trudności w nauce na pamięć
- Problemy z rozróżnianiem podobnych dźwięków
- Trudności z rozumieniem czytanego tekstu i wielowątkowych poleceń
Konsekwencje braku diagnozy
Niezdiagnozowane zaburzenia mogą prowadzić do psychosomatycznych problemów i trudności w nauce. Dzieci mogą skarżyć się na bóle głowy, zmęczenie, reagować nadmierną emocjonalnością i mieć problemy w szkole.
Diagnoza
Diagnoza wymaga współpracy wielu specjalistów:
- Audiolog-laryngolog: Wyklucza niedosłuch.
- Psycholog: Ocenia funkcje poznawcze i emocjonalne.
- Neurologopeda: Bada kompetencje językowe.
- Pedagog: Ocenia umiejętności szkolne w zakresie czytania i pisania.
Terapia
Po diagnozie dziecko powinno być objęte terapią, która obejmuje:
- Trening słuchowy: Ćwiczenia koncentracji, pamięci słuchowej i rozumienia mowy w hałasie.
- Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne: Poprawa analizy i syntezy słuchowo-fonemowej.
- Trening poznawczy: Ćwiczenia umiejętności organizacyjnych i rozwiązywania problemów.
Pomocny może być także cyfrowy system FM, który wzmacnia głos nauczyciela, ułatwiając dziecku różnicowanie dźwięków.
Rola rodzica
Rodzice powinni zwracać uwagę na niepokojące objawy, zapewnić właściwą diagnozę i terapię. Pamiętaj, że dziecko z tym zaburzeniem często czuje się zagubione, jakby było w obcym kraju, nie rozumiejąc lokalnego języka. Twoje wsparcie i właściwe podejście są kluczowe dla jego rozwoju.
