Często my, dorośli, patrząc na dzieci, odcinamy się od ich doświadczeń emocjonalnych, zakładając, że życie dziecięce jest beztroskie. Jednak rzeczywistość jest znacznie bardziej złożona, a strach jest częścią ludzkiej natury, towarzysząc każdemu, niezależnie od wieku. Bycie świadomym lęków dziecka to klucz do zrozumienia i wsparcia go w zdobywaniu pewności siebie i radzenia sobie z emocjami.
Lęk u Małych Dzieci
Nawet najmłodsze dzieci doświadczają różnych rodzajów lęków. Już sześciomiesięczne niemowlęta znają reakcję fizjologiczną na zmianę pozycji ciała, manifestującą się odruchem Moro. Później poznają lęk separacyjny, który wyraża się w płaczu przy oddalaniu się od rodziców. Wiek przedszkolny to okres, gdy lęki są częstsze i różnorodne.
Wiele dzieci do 6. roku życia ma przejściowe lęki, takie jak strach przed ciemnością, obawą przed osobami wyglądającymi inaczej niż rodzice czy opiekunowie, czy lęki związane z hałasem czy zjawiskami atmosferycznymi. Warto zrozumieć, że te lęki są naturalne i ważne jest, aby dorośli podejmowali odpowiednie działania, aby wspierać dzieci w radzeniu sobie z nimi.
Jak wspierać Dziecko w Obliczu Lęków
- Wzmacnianie Poczucia Własnej Wartości: Ważne jest, aby dzieci czuły się docenione i kochane. Pochwała powinna być konkretna i niezależna od osiągnięć czy wyglądu zewnętrznego.
- Kreowanie Pozytywnej Atmosfery w Domu: Mimo trudności, ważne jest, aby atmosfera domowa była pełna nadziei i wsparcia. Wspólnie z dzieckiem można omówić trudne sytuacje i szukać sposobów radzenia sobie z nimi.
- Rozmowa i Urealnianie Lęków: Dziecko powinno czuć, że jego lęki są brane poważnie. Rozmowa na temat tego, czego się boi, może pomóc w zrozumieniu i oswojeniu lęków.
- Nie Wzmacnianie Katastroficznych Wizji: Ważne jest, aby unikać wzmacniania negatywnych wizji przyszłości. Istnieje wiele przykładów osób, które mimo trudności odniosły sukces.
- Bądź Uważny i Wrażliwy: Zauważanie i reagowanie na symptomy silnych lęków może wymagać wsparcia specjalisty. Niepokój na temat zdrowia psychicznego dziecka nie powinien być bagatelizowany.
Kiedy Zwrócić Się o Pomoc Specjalisty?
- Lęk Uogólniony: Jeśli dziecko często wyraża lęk, ale nie potrafi określić jego źródła, warto skonsultować się z psychologiem.
- Silne Fobie: Jeśli lęki dziecka są nadmiernie nasilone i wpływają na jego funkcjonowanie, warto poszukać pomocy specjalisty.
- Społeczne Zaburzenia Lękowe: Unikanie kontaktów społecznych i inne zachowania wycofania mogą świadczyć o poważnych problemach emocjonalnych, które wymagają wsparcia.
- Stres Pourazowy: Jeśli dziecko doświadczyło traumatycznych wydarzeń, konieczna może być terapia psychologiczna.
Lęk jest naturalną częścią życia i nie ma zdrowych ludzi, którzy od czasu do czasu nie odczuwają strachu. Dlatego ważne jest, abyśmy jako rodzice byli otwarci na doświadczenia emocjonalne naszych dzieci i pomagali im radzić sobie z lękami. Rozmowa, wsparcie i, w razie potrzeby, profesjonalna pomoc są kluczowe dla zdrowego rozwoju dzieci i radzenia sobie z ich emocjami.
